Precyzyjne pomiary neutronowej „skórki” jądra atomu zmieniają wiedzę o gwiazdach neutronowych
30 września 2021, 12:48Fizycy z Thomas Jefferson National Accelerator Facility (TJNAF – Jefferson Lab) zmierzyli z niezwykłą dokładnością grubość neutronowej „skórki” tworzącej otoczkę jądra ołowiu. Na łamach Physical Review Letters poinformowali, że grubość ta wynosi 0,28 milionowych części nanometra. A ich pomiary mają duże znaczenie dla określenia struktury i rozmiarów... gwiazd neutronowych.
Grafen jako detektor pola magnetycznego w reaktorach termojądrowych
28 kwietnia 2022, 16:48W projektach związanych z syntezą termojądrową konieczne jest wykorzystanie materiałów odpornych na wysokie temperatury i uszkodzenia radiacyjne. Obiecujące pod tym względem są materiały bazujące na węglu, zwłaszcza nanorurki węglowe i grafen. Naukowcy z Zakładu Badań Reaktorowych NCBJ brali udział w badaniach odporności detektorów grafenowych na wysokie strumienie neutronów.
Starożytni Rzymianie stworzyli samonaprawiający się beton
9 stycznia 2023, 09:41Wiele rzymskich konstrukcji wykonanych jest z betonu, w tym wzniesiony 1900 lat temu Panteon, z największą na świecie niewzmacnianą betonową kopułą. Niektóre z akweduktów są wciąż wykorzystywane. Tymczasem współczesne konstrukcje betonowe rozsypują się po kilku dekadach. Naukowcy od dawna próbują rozszyfrować tajemnice rzymskich inżynierów. Przez wiele lat sądzono, że rzymski beton jest tak wytrzymały dzięki popiołom wulkanicznym. Okazało się jednak, że posiada on jeszcze jeden – lekceważony – składnik.
Palenie z trzeciej ręki szkodliwe dla skóry
12 października 2022, 09:25Palenie z trzeciej ręki może prowadzić do wysypki, zapalenia skóry czy łuszczycy, ostrzegają naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside. To już kolejne badania pokazujące, że szkodliwe dla naszego zdrowia jest nie tylko palenie papierosów i nie tylko bierne palenie. Szkody przynosi nam również kontakt pozostałościami po paleniu, które osadzają się na ubraniach, meblach, ścianach czy przedmiotach codziennego użytku.
PTSD – organizmy pasterzy Turkana reagują na stres pourazowy inaczej niż mężczyzn z Zachodu
4 marca 2025, 11:53WHO ocenia, że około 70% ludności świata doświadcza potencjalnie traumatycznych wydarzeń, z czego u około 5,6% rozwija się zespół stresu pourazowego (PTSD). Zatem około 3,9% ludności świata cierpi lub cierpiała na PTSD. Może on zostać wywołany gdy jesteśmy świadkami lub ofiarami wypadków, przestępstw, katastrof czy wojen. U większości osób PTSD samodzielnie ustępuje, niektórzy zmagają się z chorobą przez wiele lat. Prowadzi ona do pojawienia się depresji, lęków czy uzależnień.
Autyzm zaczyna się w łożysku
28 czerwca 2006, 14:49Najwcześniejszym wskaźnikiem autyzmu może być obecność w łożysku uszkodzonych komórek. Odkrycie to pozwoli postawić wcześniejszą diagnozę, a jest to o tyle ważne, iż opisywane zaburzenie rozwojowe występuje u 1 na 200 dzieci. Jego objawami są trudności w uczeniu się, w tym także w opanowaniu języka, oraz zaburzone relacje międzyludzkie.
Gen głębokiego upośledzenia umysłowego
20 marca 2007, 18:08Badacze brytyjscy zidentyfikowali nową mutację genetyczną, która powoduje niepełnosprawność intelektualną związaną z chromosomem X (XLMR, od ang. X-linked mental retardation). Dotyczy ona tylko mężczyzn, ponieważ nie dysponują oni prawidłową kopią chromosomu płciowego X.
Krwawa rozgrywka
8 grudnia 2007, 00:20Zachęcenie dzieci chorych na cukrzycę, aby te regularnie testowały poziom glukozy we krwi, nie jest zadaniem łatwym. Częste nakłucia to w końcu żadna przyjemność. Sytuację odmienić ma sprzedawane od niedawna urządzenie o nazwie GlucoBoy. Jego zadaniem jest nie tylko zbadanie próbki krwi, ale też nagrodzenie dziecka.
Zatruci mnisi
30 czerwca 2008, 09:48Kaare Lund Rasmussen, chemik z Uniwersytetu Południowej Danii, uważa, że mnisi przepisujący w skryptorium inkunabuły umierali z powodu zatrucia rtęcią. Pierwiastek ten wykorzystywano do produkcji czerwonego atramentu (Journal of Archaeological Science).
Klon wymarłego koziorożca
21 lutego 2009, 15:26Pierwszy raz w historii naukowcom udało się przywrócić do życia całkowicie wymarłe zwierzę. Klon zmarł niespełna osiem minut po urodzeniu. Próbę odtworzenia populacji przeprowadzono na jednym z przedstawicieli koziorożca pirenejskiego, zwanego potocznie bucardo (Capra pyrenaica pyrenaica).
